WaddenWandelen  

Woensdag 17-05-2023. Wolkenvelden, ook zon, 11 graden. Wind N-5. Afstand 18 km.

Schiermonnikoog: de westkant.

Als we de veerboot “Rottum” verlaten moet de kraag omhoog want er staat een behoorlijk koude wind. Gelukkig heb ik mijn handschoenen meegenomen. Het zeewater klotst hoog tegen de strekdam aan en het is denkbeeldig dat met wat langere en hardere noordenwind de Waddenzee zo hoog komt te staan dat het over de landverbinding heengaat. Met ons verlaat een grote stoet bejaarden in rolstoelen de boot. Het blijkt later een uitje te zijn van een Fries verpleeghuis. Goed ingepakt moeten de ouderen maar afwachten wat gaat komen. Om zoveel mogelijk in de luwte te lopen gaan we onderlangs de zeedijk richting het dorp.

Langs het hoge water liggen grote stenen die als golfbrekers zijn neergelegd. Op meerdere plekken zitten groepjes ineen gedoken vogels. Ze zijn erg fotogeniek en we determineren ze als “steenlopers”. Is het toeval dat ze allemaal op de rotsblokken zitten. Ook een scholekster laat zich makkelijk fotograferen, weer in die zelfde houding alsof hij een dutje doet. Iets verder dobberen twee zilvermeeuwen op het water en zo zijn er nog veel meer vogels te zien. Het is ook niet voor niets dat dit een UNESCO Werelderfgoed is. 

Via de Reeweg lopen we het dorp Schiermonnikoog binnen. Het is er niet druk, misschien ligt het aan het koude weer maar eigenlijk hadden we wel wat meer toeristen verwacht. We laten hotel Graaf Bernstorff rechts liggen, daar komen we later terug voor een overnachting. Eerst gaan we verder door het dorp met zijn fraaie karakteristieke huizen. In 1719 begon men met de bouw van het dorp, nadat Westerburen langzaam door de zee was verzwolgen. Aanvankelijk heette het dorp dan ook Oosterburen, nu gewoon “Dorp”. Dankzij de status van beschermd dorpsgezicht is het uiterlijk alle jaren nauwelijks meer veranderd. Zelfs noodzakelijke nieuwbouw vindt in de oude stijl plaats. Na de tweede wereldoorlog vond er vanuit Schier veel walvisvaart plaats, dat ook al lang weer is gestopt. Ter herinnering aan deze periode passeren we bij de Willemshof twee kaken van een blauwe vinvis. Deze zijn meegenomen door de kapitein Klaas Visser van de walvisfabriekschip de Willem Barendsz die tussen 1955 en 1964 actief was.

Als we in westelijke richting het vogelreservaat de Westerplas hebben bereikt, nemen we eerst een kop koffie op een hoog gelegen bankje met een mooi uitzicht over de deels begroeide plas met een forse dijk die het natuurgebied moet scheiden van de landbouwgebieden. Enkele grauwe ganzen scharrelen wat rond op de dijk samen met hun jonge kuikens. Gaandeweg worden het er steeds meer en telkens als er iemand over of langs de dijk komt lopen of rijden haast de hele club zich weer terug naar het reservaat. Even later staat de dijk weer vol met ganzen. Als de koffie op is gaan ook wij de dijk over richting de Waddenzee. In de opengemaakte delen van de plas zien we het wemelen van de vogels. Niet alleen allerlei soorten ganzen, maar ook scholeksters, aalscholvers tot lepelaars aan toe. 

We staan even stil bij de stenen bank van Banck. John Eric Banck was van 1859 tot 1893 eigenaar van het eiland. Zijn nalatenschap is de robuuste waddendijk en tevens liet hij de duinen met helmgras beplanten om zandverstuivingen tegen te gaan. We lopen de zeedijk weer af en houden even in om enkele grauwe ganzen met hun kroost voor te laten gaan. Ook een fietsster stapt af en kijkt de ganzenfamilies na. Iets verder zien we een zijpaadje richting een vogeluitkijkpost. Mooi aangelegd en absoluut niet storend komen we tot dichtbij de vogels in het meer. Op grote fotoplakkaten worden alle vogels getoond die we zouden kunnen zien.

Daarna steken we de duinenrij door om via het officiële pad met markeringen langs de duinen te lopen. Het wordt wel steeds drassiger en als we verder kijken lijkt het pad op een langgerekt kanaal. Gelukkig ontdekken we een parallel lopend zandpad dat een stuk droger is. Bij het Westerburenpad slaan we landinwaarts af naar rechts. Wat ons opvalt zijn de vele fazanten die we overal rond zien struinen. Vaak horen we de schelle lokroep eerder dan dat we de fazant zelf zien. Het is paartijd en de mannetjes zoeken aandacht.

We doorkruisen de duinen naar het strand om daarna, bij de rode vuurtoren, op het Vuurtorenpad het binnenland in te gaan. Het Vuurtorenpad is een mooi glooiend weggetje met links en rechts schijnbaar lukraak neergezette pittoreske huisjes, veelal met rieten daken bedekt. Als we de Badweg hebben afgelopen slaan we ter hoogte van restaurant Noderstraun af naar rechts op een schelpenfietspad. Onderweg zien we enkele betonnen structuren, die we niet kunnen definiëren. Achter een duin verscholen vinden we de ingang van een munitieopslagplaats, onderdeel van een flakbatterie. Wat we zien is maar een klein gedeelte van wat er stond en nog steeds staat: naast munitieopslagplaatsen ook onderstellen voor luchtdoelgeschut, radarinstallaties, ruimtes voor luisterapparatuur, vuurleidingsposten en woononderkomens. De bunker zelf hangt vol met foto’s uit de oorlog.

Met een grote bocht lopen we door bos en duin naar de Berkenplas. Het loopt al tegen 5 uur als we door het dorp naar hotel Graaf Bernstorff lopen. In 1893 kocht de Duitse graaf Berthold von Bernstorff het eiland Schiermonnikoog van John Eric Banck voor 200.000 gulden. Berthold liet de nu nog steeds aanwezige naaldbossen aanleggen voor de houtproductie. Zoon Bechtold von Bernstorff raakte het eiland kwijt toen het na WOII door de Nederlandse Staat werd geconfisqueerd. Daarom is het toch wel een eerbetoon dat het nieuw gebouwde hotel waar wij in slapen in 1998 de naam Graaf Bernstorff heeft gekregen. 

Hotel Graaf Bernstorff stamt van origine uit 1865. Vanwege de slechte staat werd het in zijn geheel gesloopt en op dezelfde plaats werd een nieuw hotel in oude stijl gebouwd (1998). We checken in en worden doorgestuurd naar een bijgebouw, waar we een fraai appartement met balkon aantreffen. We hebben onderweg gereserveerd in restaurant De Ware Jacob en dat was geen overbodige luxe gezien de gasten die weer worden weggestuurd. Het eten was trouwens voortreffelijk.