Etappe 13: Veenhuizen - Roden (26 km).  

Vrijdag 1 juli 2022

Na een flinke omleiding door een afgesloten oprit naar de A7 komen we nog net op tijd met de auto aan in Roden. We hebben nog 4 minuten om de eerste bus van 9.16 uur richting Assen te pakken. Met 2 keer overstappen komen we tegen 10 uur in Veenhuizen waar we uitstappen op halte Norgerhaven. De buschauffeuse van de 2e bus denkt met ons mee en stelt ons voor om 1 halte eerder uit te stappen om er zeker van te zijn dat we de aansluitende bus niet missen, want ze is een beetje aan de late kant (buslijnen 83,84 en 14).

We lopen eerst een klein stukje richting Veenhuizen, om op de N919 naar rechts af te slaan op de Norgerweg. Ook hier aanvankelijk weer die statige gevangenisgebouwen met prachtige opschriften, zoals “Humaniteit”. We passeren een bewaakt complex waar niet valt te herkennen wat er achter de hekken gebeurt. Google Maps zegt ons dat hier een Munitiebedrijf van Defensie is gevestigd. Iets verderop aan de andere kant van de weg ligt de grootste munitieopslagplaats van het Nederlandse leger. Een complex met maar liefst 200 munitiebunkers. Niet te zien vanaf de straat maar wel van uit de lucht.

Even later zien we langs de doorgaande weg, de bewegwijzering van ons Drenthepad. We moeten nu goed opletten, want deze route staat niet in ons verouderde boekje. Gelukkig duiken we vrij snel de bossen in om onze weg met een slingerend pad te vervolgen. Je kunt wel goed zien dat het onlangs nog veel geregend heeft, want het pad lijkt soms wel op een modderpoel. We doorkruisen de natuurbegraafplaats De Velden. Alles is hier open, geen hekken, dus maar hopen dat iedereen op de paadjes blijft en niets vernield.

Via het Hulsebosch en het Tonckensbosch komen we bij het Huis te Westervelde, ook wel de Tonckensborg genoemd. Zelfs midden in het bos is protest te zien van mogelijk gedupeerde boeren. Het motto: “stikstof strop, ruimt onze boeren op “, spreekt boekdelen. Het bord staat op de oprit naar Huis te Westervelde en suggereert dat er een boerenbedrijfsvoering plaatsvindt. Persoonlijk hebben we het idee dat de natuur die we tegenkomen er nog prima bij staat. Ze zullen bij TNO en het RIVM andere maatstaven hebben. Huis te Westervelde is een van origine middeleeuwse gebouw. Via de familie Lunsche kwam het herenhuis via erfenis in bezit met de Groninger advocaat Tonckens. Deze familie leverde diverse generatie burgemeesters in Norg, dat toen de hoofdplaats van het kerspel was dat onder het dingspil (rechtsgebied) Vries viel. Vanaf 1742 tot op heden wordt het Huis bewoont door de familie Tonckens.

Aan de rand van Westervelde staan we even stil bij hunebed D2, waar enkele dekplaten ontbreken, maar het blijft een 5000 jaar oud relikwie. Het is gebouwd tussen 3400 en 3100 voor Chr. door mensen van de Trechterbekercultuur. Aan de hand van een fragment, kon onderzoeker, prof van der Giffen, zien dat men een van de ontbrekende dekplaten heeft opgeblazen met dynamiet. En dat moet al voor 1925 gebeurd zijn toen hij het hunebed onderzocht.

Het Norgerholt is een zogeheten “oerbos” en bijzonder om door heen te lopen. Dit 25 hectare grote bos is van origine aangelegd in de 9e eeuw en bevat vooral veel oude en dikke zomereiken en daarnaast ook veel hulst. De oudste eiken hebben een leeftijd van zo’n 170 jaar. Er staan hulstbomen tot 20 meter hoogte en daarmee zijn ze de langste van Europa. Waar 4 oude eiken bij elkaar staan werd tot 1790 recht gesproken. De plek wordt dan ook ’t aole Raodhoes genoemd.

Als we het bos weer uitkomen zijn we in het esdorp Norg. Een dorp dat ontstaan is in het begin van de middeleeuwen doordat rondtrekkende boeren er voor kozen om op een vaste plek te gaan wonen. We lopen over de Brink door het centrum en verlaten Norg via het Kerkpad. We komen direct in een groot bosgebied met de naam Langeloërduinen. Dit suggereert een zanderig duinlandschap, maar het verwijst meer naar een langgerekt bos (lo) op een zandrug waar ooit stuifduinen waren. Het is een prima wandeldag vandaag, weinig wind en niet al te warm. Ook de zon laat zich nu steeds meer zien, dan ziet het er allemaal net even fleuriger uit.

Na het streekje ”Achter het hout” lopen we langs een stukje veen en heide, het Schillenveen. Het is een nagenoeg rond en dat suggereert dat het een pingoruďne zou kunnen zijn, maar dat is het niet. Het is gewoon een rond ven met een dikke laag veenmos. Door verlaging van het grondwaterpeil voor de omringende landbouw droogt het veen steeds verder uit en rukt de berk en vooral ook de (Amerikaanse) vogelkers steeds verder op. Boswachters proberen deze opslag steeds maar weer te verwijderen, maar dat is lastig zonder de veenlaag te beschadigen.We laten het dorpje Langelo letterlijk links liggen en blijven daardoor in het coulisselandschap lopen. Op zich is Langelo een leuk klein brinkdorp met 235 inwoners, maar het is jammer dat de N373 er dwars door heen gaat. De oudste boerderij dateert uit 1792.

Na het oversteken van het Oostervoortse Diep dwarsen we even later bij Alteveer het Lieversche Diep. Op de oude kaart in ons boekje zijn beide Diepen nog rechte gekanaliseerde beken, rechtgetrokken in de jaren 60. De werkelijkheid is nu totaal anders. In 2010 is het Oostervoortse Diep en in 2014 het Lieversche Diep/Groote Diep opnieuw ingericht en kronkelen beide riviertjes als in vroegere tijden. Alles om het water maar zoveel mogelijk vast te houden en de natuur terug te krijgen op de brede oevers. Nu, zo’n 10 jaar later, is dat zeker een succes te noemen.

We wandelen verder door het dorpje Roderesch richting het natuurreservaat Mensinge van ouds behorende bij de Havezate Mensinge. Het (productie) bos is er geplant door Staatsbosbeheer, dat er ook het toezicht op heeft. Er wordt selectief hout gekapt dat maakt het bos meer open en ontstaat ook meer diversiteit. Waaronder vele bosbessen, die er nog onaangeroerd bij staan. Misschien verwacht niemand deze bessen zo vroeg te kunnen plukken in het seizoen.

Waar het nieuwe kronkelende Lieversche Diep overgaat in het Peizer Diep komen we weer bij de waterkant. We blijven aan de westkant van het Diep en lopen langs een vistrap die de aal, bermpje, riviergrondel en de winde de gelegenheid moeten geven om naar de hogerop gelegen paaigronden te kunnen komen. Iets verder slaan we links af om langs een ander water naar Roden te lopen. We komen via de Mensingheweg uit bij de 14e-eeuwse Havezate Mensinge met zijn historische museum. Een straatje verder zijn we weer bij de auto en via de A7 zijn we ook zo weer terug in Winsum.