Deltapad  

Etappe 4. Haringvlietsluizen – begin Brouwersdam (20 km)

Woensdag 15 augustus 2018. Veel bewolking met af en toe iets zon. 22 graden.

Na 3 jaar zijn we weer terug in Zeeland. We wandelen dit keer niet met de grote rugzak, maar zetten onze tent op 3 plaatsen langs de route: Ellemeet, Serooskerke en Retranchement (bij Sluis). Het is een hele organisatie, we kunnen het zonder fiets af en nemen steeds de bus.

We vertrekken vandaag vanaf het natuurterrein Hoeve Batenburg in Ellemeet. Op ongeveer 200 meter van de camping stappen we in buslijn 104 die ons in 40 minuten naar de Goereese kant van de Haringvliet sluizen brengt. Eigenlijk moeten we aan de andere kant beginnen, dus vlak bij Rockanje, maar dit rechte stuk besparen we ons. Wel lopen we een stuk de dam op tot bij de eerste spuisluizen. We zien enorme indrukwekkende schuiven die op dit moment helemaal dicht staan vanwege de lage waterstand in de grote rivieren. Bij extreem laag en hoog water blijven ze gesloten, normaliter staan ze op een kier om een uitwisseling te krijgen van zout en zoet water.

Het waait wel een beetje, maar de temperatuur is nog zo dat we in ons T-shirt kunnen lopen. We lopen terug langs de Binnenhaven (de landkant, zoet water) en passeren even later de Buitenhaven (de zeekant met zout water) van Stellendam. Sinds de afsluiting van het achterland door de Deltawerken zijn de vissers noodgedwongen naar deze 2 havens uitgeweken. We buigen af via een smal pad richting een kanaaltje, dat in vroegere tijden de zeeverbinding vormde tussen Goedereede en de Noordzee. We komen eerst aan in het kleine dorpje met de naam Havenhoofd. Op het eind van de 18e eeuw was de zeeverbinding naar Goedereede zover dichtgeslibd, dat het havenhoofd inmiddels ruim 2 kilometer van de stad lag. Te ver dus en Goedereede raakte haar belangrijke handelspositie kwijt.

Het Havenhoofd bleef de naam gewoon houden en werd een uitvalsbasis voor vissers tot dat de Deltawerken in 1958 roet in het eten gooiden. Maar niet voordat het in 1942 bij de bouw van de Atlantikwall volledig door de Duitsers werd afgebroken om een beter schootsveld te krijgen voor de kanonnen. Alle inwoners moesten maar ergens anders een huis weer zien te krijgen. Na de oorlog werd met een wederopbouwprogramma het dorp weer opgebouwd en daar kijken wij nu tegen aan. Een mooi bronzen monument herinnert nog aan de tijd dat de vissers met manden hun vis uit de boten de dijk op droegen.

We wandelen langs het voormalige verbindingskanaal verder naar Goedereede, een plaats met in 1312 verkregen stadsrechten. Aan de dijken die we aan beide kanten zien moet het kanaal destijds veel breder geweest zijn. Ondanks of misschien doordat het al ruim een eeuw geen belangrijke stad meer is lijkt de tijd er stil gestaan te hebben. Nog belangrijker, alle gebouwen uit die tijd zijn bewaart gebleven, vooral op en rond het centrale marktplein gelegen aan de oorspronkelijke haven. Het zonnetje breekt even goed door en dat maakt het allemaal natuurlijk nog fraaier. We nemen bij het stadscafé een kop koffie en rusten even uit.

We maken wat foto’s van de oude sluizen en het haventje. Daarna bekijken we een vreemd voorwerp waar we aanvankelijk de functie niet begrijpen. Als blijkt dat we voor een middeleeuwse smederij staan valt het kwartje. Hier kunnen paarden in staan en kan de smid veilig een hoefijzer aanbrengen. Hiervoor komt de achterpoot op een ijzeren stang te liggen. In het boekje hebben we gelezen dat het huidige hotel “de Gouden Leeuw” tot het einde van de 15e eeuw als pastorie fungeerde. Niemand minder dan Adriaan Floriszoon Boeyens was hier de pastor. Misschien zegt dat niets, maar deze in Utrecht geboren Adriaan werd in 1522 tot paus benoemd, Adrianus VI. De enige Nederlandse paus uit de geschiedenis. In de 16e eeuw werd het een herberg en dat is het in zekere zin nu nog steeds.

Na Goedereede maken we een omtrekkende beweging richting Ouddorp. Zoals de naam al zegt een oud dorp, het oudst bekende van het voormalige eiland Goeree. Vlak voor het dorp zien we restanten van de Duitse bunkers. Daar zijn er in Zeeland nog genoeg van te vinden. Alleen al op Goeree-Overflakkee stonden 42 bunkers. Degene die in de weg stonden zijn weggehaald. Het dorp heeft verder niet veel bezienswaardigheden, waarschijnlijk is dat ook de reden dat het pad niet door het centrum gaat.

Wat wel leuk is, zijn de vele “dijkjes” die je overal in de buitengebieden ziet. In vroegere tijden werden deze dijkjes gebruikt als erfscheiding, omheining voor vee en het voorkomen van verstuiven. Op de dijkjes, schurvelingen genaamd, werden vaak wilgen en elzen gepoot wat later weer kon dienen als hakhout. Men was er ook achter gekomen dat dieper in de grond een vruchtbare kleilaag aanwezig was. Ook om deze reden werd vaak de toplaag verwijderd en tussen de akkers opgehoopt. We lopen toch nog even het centrum in om wat boodschappen te doen bij de lokale AH. Er is ook een drukke markt waar veel mensen zich uitstekend lijken te vermaken. Ieder zijn meug.

Bij het verlaten van Ouddorp lopen we iets te ver door, maar komen toch op de binnendijk van het Grevelingenmeer uit. Daar staat een straffe wind, die het wandelen iets minder aangenaam maakt. Maar het gaat nog steeds goed. Als we op ons gekozen eindpunt aankomen, een bushalte in de middel of nowhere, hoeven we niet lang te wachten. Al na 5 minuten komt bus 104 ons ophalen en zijn we in 20 minuten weer in Ellemeet bij onze camping.